Skip to main content

Παιχνίδι με τη φωτιά: μια μπασκετική προσέγγιση μιας διδακτικής ήττας

Το «Shot Clock» γράφει για τα συμπεράσματα του από την επίσκεψη του Ολυμπιακού στο «καυτό» Βελιγράδι και το παιχνίδι με την Παρτιζάν.

Ο Γιώργος Μπαρτζώκας έχει καταφέρει να φτιάξει μια από τις σπουδαιότερες ομάδες που έχουμε δει στη κανονική διάρκεια μιας σεζόν στην Ευρωλίγκα. Όπως ο ίδιος αρέσκεται να λέει η ομάδα του βασίζεται στη χημεία και τη μεθοδικότητά της και όχι στο ατομικό της ταλέντο – χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι υπάρχει έλλειψη σε αυτό. Στο Βελιγράδι, μέσα σε μια καυτή έδρα, ο Ολυμπιακός αγωνίστηκε χωρίς τον άνθρωπο που ευθύνεται για το φετινό οικοδόμημα, τον προπονητή του. Το ματς δεν είχε ιδιαίτερη κρισιμότητα – οι ερυθρόλευκοι παραμένουν πρώτοι μετά την ήττα τους. Όμως, είναι ένα ματς που μπορεί να δώσει κρίσιμα συμπεράσματα σε όσους επιλέγουν να δουν το ματς από μια μπασκετική σκοπιά. Άλλωστε, η φετινή Ευρωλίγκα μας δίνει συνεχώς νέα αξιοπρόσεκτα στοιχεία ανάλυσης με υψηλό ατομικό, συλλογικό και τακτικό επίπεδο σε πολλές ομάδες.

Η ομάδα του Ζέλικο Ομπράντοβιτς καιγόταν για τη νίκη. Η Παρτιζάν θέλει να εξασφαλίσει ένα καλό πλασάρισμα στα play-off και παρότι το πλεονέκτημα έδρας είναι αδύνατο, κάθε νίκη είναι σημαντική. Απέναντι στον Ολυμπιακό είδαμε μια ομάδα έτοιμη να παίξει απέναντι στην καλύτερη ομάδα της Ευρωλίγκας και αυτό λέει πολλά για το επίπεδο προετοιμασίας της από τον Ζέλικο Ομπράντοβιτς.

Μια free-flow offense που επέβαλλε τον ρυθμό της

Όπως έχουμε αναλύσει ξανά και ξανά, ο Ολυμπιακός φέτος παρουσιάζει μια ιστορικά καλή επίθεση από άποψη execution και αποτελεσματικότητας. Μέσα σε μια σεζόν που βλέπουμε μια τέτοιου επιπέδου επίθεση, η Παρτιζάν καταφέρνει να είναι η #1 επίθεση της λίγκας, πράγμα που λέει πολλά πράγματα για το επίπεδο της. Ο Ζέλικο Ομπράντοβιτς, έχοντας ακολουθήσει την παγκόσμια τάση του αθλήματος, έχει δώσει το κουμάντο της ομάδας σε έναν παίκτη που δεν είναι καθαρόαιμος άσσος και βασίζεται στο ρυθμό που αυτός μπορεί να δώσει. Ο λόγος φυσικά για τον Dante Exum, έναν εκ των πιο versatile παικτών στη λίγκα, που στην άμυνα μπορεί να μαρκάρει τους πάντες, ενώ στην επίθεση ανεβάζει το τέμπο, επιτίθεται ασταμάτητα προς τη ρακέτα, ανοίγοντας χώρο για την υπόλοιπη επίθεση. Το high pick and roll με τον Exum ως ball-handler και τον Lessort ως screener είναι η δομή πάνω στην οποία η Παρτιζάν χτίζει την επίθεσή της, πλαισιώνοντας το με ικανότατους σουτέρ όπως ο Punter και ο Nunnaly. Το Shot Chart της Παρτιζάν για τη φετινή σεζόν θυμίζει πολύ περισσότερο analytics-driven επίθεση του ΝΒΑ, παρά παραδοσιακή ομάδα της Ευρωλίγκας, με μια σημαντική διαφορά: τα τρίποντα από τη γωνία, που ούτως ή άλλως έχουμε αναλύσει σε προηγούμενο μας άρθρο ότι μαρκάρονται εύκολα στην Ευρωλίγκα, έχουν αντικατασταθεί με το midrange παιχνίδι στη περιοχή των βολών: όταν έχεις παίκτες σαν τον Punter, τον Exum κ.α. και μπορείς να σουτάρεις με 48% (!) σε τόσο μεγάλο volume τότε όχι απλά μπορείς να ζήσεις με αυτό, αλλά αντίθετα μπορείς να χτίσεις πάνω σε αυτό. Η Παρτιζάν φτάνει με χαρακτηριστική ευκολία σε αυτά τα σουτ και σκοράρει σε ένα εξαιρετικό ποσοστό. Αποτέλεσμα αυτής της στρατηγικής είναι το 63% σε True Shooting που είναι φυσικά στις κορυφαίες επιδόσεις. Μπορεί λοιπόν η Παρτιζάν να είναι 6η στη κατάταξη, ωστόσο επιθετικά ανήκει στην ελίτ της Ευρωλίγκας και αν καταφέρει να σε βάλει στον ρυθμό της, τότε έρχεται ένα δύσκολο βράδυ.

Αυτό λοιπόν συνέβη χθες. Η ομάδα του Ζέλικο Ομπράντοβιτς έθεσε το ρυθμό, έκανε τον Ολυμπιακό μια reactive ομάδα – αυτό ακριβώς δηλαδή που κάνει ο Ολυμπιακός σε όλους τους αντιπάλους, όλη τη χρονιά. Και όταν ο κόουτς Παπάς προσπάθησε να χρησιμοποιήσει την ένταση της δεύτερης πεντάδας του για να αλλάξει την κατάσταση εκεί ήταν ουσιαστικά που το ματς τελείωσε. Όταν μια ομάδα έχει την αθλητικότητα των Σέρβων και τρέφεται από την ένταση για να δημιουργεί επιθετικά, τότε ίσως είναι απαγορευτικό να επιχειρήσεις να ανεβάσεις εσύ τον ρυθμό. Η επιλογή των Μακίσικ-Λαρεντζάκη που συνήθως φέρνει τη ζυγαριά υπέρ των ερυθρόλευκων, τώρα έδρασε αντίστροφα. Ο Ολυμπιακός εγκλωβίστηκε επιθετικά και έδωσε δικαίωμα στον αντίπαλό του να τρέξει. Μια ομάδα λοιπόν που μοιράζει μόλις 14.6 ασίστ ανά παιχνίδι, μοίρασε 22 επειδή βρήκε τους χώρους για να το κάνει.

Όλα είχαν να κάνουν με την ένταση

Αποτέλεσμα της διαφοράς στην ένταση μεταξύ των δύο ομάδων ήταν και ο εγκλωβισμός της ερυθρόλευκης επίθεσης. Ο Ομπράντοβιτς από την αρχή επέλεξε να αφήσει τον Ολυμπιακό να τρέχει με τη μπάλα στα χέρια ενός ανθρώπου, παίρνοντας μακριά το παιχνίδι μακριά από τη μπάλα. Έτσι, κέντρο της ερυθρόλευκης επίθεσης έγινε ο Thomas Walkup, αφήνοντας τον Σάσα Βεζένκοβ εκτός κλίματος. Ενώ ήταν φανερό ότι ο ΟΣΦΠ έπρεπε να ρίξει τον ρυθμό και είχε ανάγκη τον Κώστα Σλούκα, αυτός βρέθηκε σε μια -σπάνια για αυτόν- κακή μέρα με 7 λάθη έναντι 3 ασίστ. Έτσι, το δεύτερο πλάνο θα έπρεπε να ήταν η επένδυση στην αρχική πεντάδα, στην πεντάδα που κατάφερε να ρίξει τον ρυθμό, να παίξει άμυνα, να βγάλει αιφνιδιασμούς εκεί που μπορεί και να γυρίσει την επίθεσή της γύρω από τον Μουσταφά Φαλ – που μπορούσε να τελειώσει τις φάσεις αλλά και να δημιουργήσει. Κι όμως, τα φάουλ των Γουόκαπ και Κάνααν τους οδήγησαν στον πάγκο και έτσι η έκρηξη στην αρχή της 3ης περιόδου πέρασε ανεκμετάλλευτη. Ο Σακίλ Μακίσικ πάλευε μεν μόνος του επιθετικά, αλλά στην πραγματικότητα ο ΟΣΦΠ δε μπορούσε να δημιουργήσει τους δικούς του όρους επίθεσης με αποτέλεσμα ο Μακίσικ να σκοράρει, αλλά με overdribbling και ατομικές προσπάθειες που δεν ταιριάζουν στο φετινό Ολυμπιακό. Και βέβαια, όταν ο αντίπαλος σε έχει κλειδώσει επιθετικά, τότε οφείλεις να απαντήσεις με την άμυνά σου, εκεί όμως αναλύσαμε ότι η Παρτιζάν είναι μια ομάδα που αντικειμενικά είναι δύσκολο να σταματήσεις. Στη παρακάτω φάση, μια από τις πιο εντυπωσιακές της σεζόν, ο Dante Exum περνά τον -αξιοπρεπέστατου επιπέδου on-ball αμυντικό- Γιαννούλη Λαρεντζάκη στα πόδια με χαρακτηριστική ευκολία, κάτι που έκανε όλο το βράδυ.

H έδρα είναι καθοριστικός παράγοντας

Ο coach Μπαρτζώκας γνωρίζει τη σημασία του πλεονεκτήματος έδρας και η ομάδα του έχει κοπιάσει όλη τη σεζόν για να μπορεί να το έχει. Με 11 νίκες και 3 ήττες μέσα στο ΣΕΦ οι ερυθρόλευκοι πρέπει να αισθάνονται την ασφάλεια της έδρας τους. Την ίδια στιγμή, με ρεκόρ 10-4 η Παρτιζάν αποτελεί επίσης μια πολύ δυνατή έδρα. Ο Ολυμπιακός έχει χτίσει μια ομάδα που δεν μπορεί και δεν πρέπει να φοβάται κανέναν εν όψει play-off, αλλά η πρωτιά δε σημαίνει μόνο ότι δε φοβάσαι κανέναν: σημαίνει και ότι αν είσαι πρώτος θέλεις να έχεις ένα εύκολο ματσάρισμα στα play-off, το επιδιώκεις και παλεύεις για αυτό. Βέβαια, τέτοιο δεν υπάρχει στην Ευρωλίγκα, αλλά κάποιες ομάδες όπως και να το κάνουμε είναι καλύτερες από άλλες. Η Παρτιζάν είναι μια από τις χειρότερες άμυνες στην Ευρωλίγκα, που όμως έχει βελτιωθεί και το μικρό ρόστερ της στα πλέι-οφ δεν έχει πια σημασία: είναι σαφές ότι ο Ζέλικο Ομπράντοβιτς θα παίζει με τον Dante Exum, τον Punter και τον Lessort για πάνω από 30 λεπτά στα play-off που όλα κρίνονται. Είναι με λίγα λόγια από τις ομάδες που όσο περνά η σεζόν θα συνεχίσουν να βελτιώνονται και αν δεν έχουν τραυματισμό θα είναι από τις ομάδες που θα διεκδικήσουν στα ίσα την είσοδο στα πλέι-οφ. Έχει τη δύναμη της έδρας της, έχει τη #1 επίθεση, έχει μέγεθος, ποιοτική πεντάδα και φυσικά εξαιρετικό προπονητή. Η regular season με τα πλέι-οφ είναι πλέον και στα μέρη μας, άλλο παιχνίδι, οπότε η πρωτιά θέλεις να σου εξασφαλίζει και ένα αντίστοιχο ματσάρισμα. Μπασκόνια, Ζάλγκιρις, Βαλένθια, Μακάμπι είναι ομάδες που ο καθένας θα ήθελε πιο ευχάριστα στον πρώτο γύρο των πλέι οφ. Επειδή όμως η σεναριολογία δεν έχει καμία σημασία και επειδή η Παρτιζάν πιθανότατα δε θα είναι στην 8η θέση, μάλλον αυτή είναι μια κουβέντα που δεν είναι ιδιαίτερα χρήσιμη.

Η απουσία του coach Μπαρτζώκα

Όταν μια ομάδα έχει χαραγμένο στο DNA της το προπονητικό πλάνο και την παρουσία του προπονητή της, τότε ακόμη και μία απουσία του είναι σημαντική. Ο coach Μπαρτζώκας δεν είναι απλά ο άνθρωπος που έχτισε τον Ολυμπιακό, αλλά είναι μια παρουσία που με τη φιλοσοφία του και την αντίληψή του καθορίζει την πορεία της ομάδας. Το κενό του ήταν φανερό καθόλη τη διάρκεια του ματς και είναι δεδομένα άδικο κάποιος να κρίνει αρνητικά τον βοηθό του, coach Παπά, που φυσικά βρέθηκε σε μια απαιτητική θέση. Ο coach Μπαρτζώκας, όπως έχουμε ξαναγράψει, είναι ο καλύτερος προπονητής αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη και είναι αναγκαίος για κάθε στιγμή της φετινής πορείας.

Το ταξίδι συνεχίζεται

Όταν οι περισσότεροι έβλεπαν τον Ολυμπιακό ως ομάδα 8άδας, στο Shot Clock είχαμε αναλύσει εκτενώς τους λόγους για τους οποίους βλέπουμε τον Ολυμπιακό ως βασικό διεκδικητή της πρωτιάς και τον κατατάσσαμε στα Ευρωπαϊκά powerhouses της σεζόν. Η χθεσινή ήττα είναι ο ορισμός της γραφικής έκφρασης «ήττα που διδάσκει», αλλά και ο ορισμός της ήττας που δε κοστίζει. Το πλεονέκτημα έδρας είναι πλέον πολύ κοντά και τα ερωτήματα που πρέπει να λύσει η ομάδα του λιμανιού είναι πολύ λιγότερα από αυτά που έχουν να λύσουν οι βασικοί αντίπαλοί της. Και όσο η Ευρωλίγκα φέτος δίνει ολοένα και περισσότερες συγκινήσεις, τόσο το ταξίδι συνεχίζεται.